Пирӗн вӑхӑтри герой

Апрелӗн 26-мӗшӗнче - радиаци аварийӗсемпе катастрофисене ликвидироват тăвакансен кунĕ.
1986 ҫулхи апрелӗн 26-мӗшӗнче Чернобыльти АЭС энергоблокӗнче взрыв пулнӑ, вӑл мирлӗ атом пулса ертсе пыман вӑй пулса тӑнӑ. 38 ҫул каялла пулса иртнӗ событисем авари хыҫҫӑн инкеке сирсе яракан ҫынсен кун-ҫулӗнче халӗ те туйăнаççĕ-ха. Чернобыль АЭСĕнчи аварие пӗтерес ӗҫе пирӗн районта пурӑнакансем те хутшӑннӑ. Вӗсенчен пӗри — Пăслăкра пурӑнакан Николай Петрович Егоров.
Николай Петрович Пăслăкри Петр Степановичпа Матрена Тимофеевна Егоровсен ҫемйинче ҫуралса ӳснӗ. Николайшӑн ашшӗ-амӑшӗ чӑтӑмлӑх, хастарлӑх, паттӑрлӑх тӗслӗхӗ пулнӑ, мораль хаклӑхӗсене йӗркелеме пысӑк витӗм кӳнӗ.
Ҫамрӑк, вырӑнти шкулта сакăр класс пӗтерсен, малалла Пишпÿлекре вӗренме пуҫланӑ, вӑтам пӗлӳ илни ҫинчен аттестат илнӗ. 1968 ҫулхи ноябрь уйӑхӗнче ăна районти военкоматран Совет ҫарӗн ретне илнĕ, ракета ҫарӗсене лекнӗ. Служба срокӗ пӗтнӗ хыҫҫӑн каччӑ киле таврӑннă. Професси илес тесе тусӗсемпе пӗрле Казах ССРĕнчи Кызыл-Орда хулинче электрике вӗренме кӗнӗ. 1972 ҫулта диплом илнӗ те хӑйӗн специальноҫӗпе М.Горький колхозне ӗҫе вырнаҫнӑ.
1976 ҫулта Николай Петрович юратнӑ хӗрпе ҫемье ҫавӑрнӑ, вӑл ҫамрӑк ҫыннӑн чӗрине тахҫантанпах вырнаҫнӑ. Часах Егоров мӑшӑрсен ҫут тӗнчене икӗ ывӑл пӗрин хыҫҫӑн тепри килнĕ.
1986 ҫулта Егоровсен ҫемйи Краснодар крайне, Кубане пурăнма куҫнă. Ҫӗнӗ вырӑнта мӑшӑр кил-таврашне йӗркеленӗ, пурнӑҫ хӑй ҫулӗпе пынӑ. Тепӗр ҫур ҫултан Чернобыль АЭС ҫинче авари пулса иртнӗ. Ҫемье пуҫлӑхне, резервиста, военкоматран повестка панă.
— Тивӗҫ пуринчен те пысӑк пулнӑ. Эпир, авари хыҫҫӑн аркатакансен списокне кӗртнӗскерсем, медкомисси витӗр тухрӑмӑр та пире Чернобыль АЭСне ӑсатрĕç. Виҫҫӗмӗш энергоблок пӳлӗмӗсене дезакцилес тӗлӗшпе ӗҫлерĕмĕр, - хӑйӗн биографийӗн страницисене аса илет Николай Петрович. — Пирӗн пӗтӗм тумтире тӑхлантан тунӑ симӗс продуктпа сапса пӗтеретчĕç. Сарлака ӗҫ спектрне пурнӑҫларăмăр, чи хӑрушшисене, ӳт-пӳ тата ӑс-хакӑл вӑйне ыйтаканнисене, кӗртрĕмĕр. Ӗҫ хыҫҫӑн пире радиаци шайне виҫме дозиметрсем паратчӗҫ, анчах кӑтартусем яланах тӗрӗс пулмастчӗҫ, ҫавӑнпа мӗн чухлӗ пулнине те тӗп-тӗрӗс пӗлместĕмĕр. Унтан машинӑсем ҫине тиесе Новая Радча ял ҫывӑхӗнче 70 километрта вырнаҫнӑ лагере каяттăмăр. Ҫурма ҫулта машинӑна чаратчĕç, радиаци шайне тӗрӗслетчĕç. Унтан пире урӑх автомобиль ҫине куҫаратчӗҫ те, эпир малалла кайяттӑмӑр. Палаткӑсенче 36 ҫын пурӑнаттăмăр.
Николай Петрович ютшӑну зонинче 1987 ҫулхи мартран пуҫласа май уйӑхӗччен ӗҫленӗ. 17 рентген облучени илсен Егорова улӑштармалли списока кӗртнӗ. Хӑрушӑ зонӑра ӗҫленӗ хыҫҫӑн тӳрех ҫемье патне таврӑнма ирӗк паман — пӗр уйӑх тăршшĕ Геленджикри санаторире сывалнă.
— Унта тухтӑрсем климата улӑштарма сӗнчӗҫ. Эпӗ Пушкӑрт ҫынни иккенне пӗлсен: "Пушкӑрта кай, унта ҫутҫанталӑк лайӑх", - терӗҫ. Ҫапла пирӗн ҫемье тӑван яла каялла таврӑнчӗ, - малалла калать Николай Петрович.
Егоров мӑшӑрсем 48 ҫул пӗрле пурнӑҫ тӑрӑх пыраҫҫӗ, пурне те пулӑшаҫҫӗ, пӗр-пӗрне пулӑшаҫҫӗ. Пӗчӗк тӑван ҫӗршыва таврӑнсан вӗсем пысӑк та хӑтлӑ ҫурт туса лартнӑ, хуҫалӑха йӗркеленӗ, ывӑлӗсене хӑйсем тӗллӗн пурӑнма тивӗҫлӗ старт панӑ.
Ҫак хӑрушӑ катастрофӑна пӗтерес ӗҫе хутшӑнакансене эпир тивӗҫлипех геройсем тесе шутлатпӑр. Хӑйӗн ӗҫӗпе паттӑрлӑхӗшӗн Николай Петрович Егорова "Чернобыльти атом электростанцийӗнчи аварие пӗтерес ĕҫе хутшӑнакана" медальпе, юбилей датисем ҫумне асăну медалĕсемпе наградӑланӑ. Паянхи кун Николай Петровичӑн хуҫалӑхра ӗҫӗсем туллиех. Ҫӗршывра тата тӗнчере мӗн пулса иртнине вӑл нумай вулаканскер, пурне те пӗлет.
Ирина ФОМИНА.
Сӑнӳкерчӗкӗ: Ирина Фомина.