Ситекри «Асанне арчи»: кунта ял историйĕ куç умне тухать

Ситекри центр ĕçлеме пуçланăранпа унта нумай ҫын пулнӑ, паллӑ та сумлисем те, ваттисем те, ҫамрӑккисем те, вӗсенчен кашниех хӑй валли мӗн те пулин интереслине тупнă.

Ситекре виҫӗ ҫул хушши Иван Григорьевпа ял ҫыннисем йӗркеленӗ "Асанне арчи" наци культурин чаплӑ центрӗ ĕçлет. Нумайӑшӗшӗн "Асанне арчи" вӑл — кивӗ япаласен, документсемпе фотографисен управӑшӗ, авалхи саманан сӑмахсӑр свидетельсен пуххи. Кашни сӑнӳкерчӗкпе экспонат тахҫанхи хуҫасен кӑмӑлне тата ăшшине упрать. Ҫак чаплӑ культура центрӗ ӗлӗк колхоз правленийӗн пулнă ҫуртра вырнаҫнӑ. Иван Кириллович "Урожай" ООО ертӳҫине Юрий Иванович Иванова пулас музей валли пушӑ ҫурта пама ыйтнă. Ҫапла, 2018 ҫулта Ситекри наци культура центрӗн историйӗ пуҫланнă.

Центрти экскурсоводсем (тĕпрен илсен, вырăнти шкул вĕрентекенĕсем) чӑваш халӑх пурнӑҫӗнчи тата йӑли-йӗркисен интереслӗ историйӗсем нумай каласа кӑтартаҫҫӗ.

Музейпе паллашу ҫурт ӑшӗнче малалла тӑсӑлчӗ. Вӑл яла никĕсленине чысланă пӗр кӗтесрен пуҫланчӗ, унта архивран илнĕ тӗрӗс сведенисем пур, яла куçса килнĕ пĕрремĕш ҫыннисен хушамачӗсене (1782 ҫулхи ревизи юмахӗсем) ҫырса хунӑ.

Уйрӑм экспозицие "Канаш" колхоза никӗсленине тата унăн аталанӑвӗн историне халалланӑ, вӑл 1934 ҫулта республикӑри мӗнпур колхозсем хушшинче ӑмӑрту ҫӗнтерӳҫи пулса тӑнӑ тата КПСС обкомӗн хисеплӗ хӑми çине Уфа хулинче вырнаҫтарнӑ пулнă.

Унтан ҫарпа патриотизм кабинетне кĕретпĕр. Ку центр мӑнаҫлӑхӗ пулмалла, унта чӑн-чӑн документсем, наградӑсем, фотографисем, фронтовиксен ҫырӑвӗсем тата тылра ӗҫлекенсем çинчен нумай сведени сыхлаҫҫӗ. "Ялти паллӑ ҫынсем" стенда ялта çуралса ÿснĕ тата чапа тухнă паллӑ ҫынсене халалланӑ.

Тепĕр енче — Аслă Отечественнăй вăрçă ветеранĕсен сӑнӳкерчӗкӗсемлĕ хальхи стендсем тӑратнӑ. Уйрӑм кӗтесе Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче хыпарсӑр ҫухалнă салтакӗсене халалланӑ.

— Пограничниксем хӑйсен кĕтесне аталантараҫҫӗ, — паллаштарать малалла Иван Григорьев. — Вӗсем музей валли материалсемпе экспонатсем пухма пулӑшаҫҫӗ.

Эпир ял ӗҫченӗсен ӗҫ хатӗрӗсен пӳлӗмне кӗретпӗр.

— Ҫав экспонатсене картасенчен, кӗлетсенчен, мунчасенчен тата пурӑнмалли ҫуртсен пÿрт тăррисенчен пухнӑ. Ун пек япаласемпе йӑла хатӗрӗсем пирӗн ҫуртра та упраннӑ иккен, — малалла калать музей управҫи.

Экскурси Ситекри ăстасене халалланӑ пӳлӗмре малалла пырать. Кунта унчченхи тата хальхи ӑстасен ӗҫӗсем пур: Егор Кузьминăн, Иван Герасимовăн, Елена Михайлован, Луиза Гришинан, Наталия Клишинан, Вячеслав Алексеевăн, Валентина Григорьеван, Карина Романован тата ытти нумай ӗҫсемпе паллашма пулать. Кунта хӗрарӑмсен тӗрӗсемпе эрешленӗ наци костюмӗсем уйрӑмах интереслӗ.

Тепӗр пӳлӗме совет шкулне халалланӑ.

Кунта пӗрремӗш телевизорсем, радиоприемниксем, фотоаппаратсем, утюгсем тата иртнӗ ӗмӗрти йӑла техники уйрăмах кӑсӑклантараҫҫӗ.

Сасартӑк эпир чӑваш ҫемйинче хӑнара лекетпĕр — импровизациленӗ пӳртре. Малти пӳлӗмре кăмака умĕнче чÿлмексем, ухватсем, кĕреçесем кĕтсе илеççĕ.

Наци культура центрӗн уйрăм мăнаçлăхĕ — 150 ҫул каярах алăпа тунă хӗрарӑмсен пуҫ туй тумӗ тата кӗмӗл укҫасемпе илемлетнĕ кӑкӑр эрешӗ шутланать. Авалхи кӗпе, алăпа тĕрленĕ йӗтӗн алшӑллисене Прасковья Иванован мăнукĕн ачи Зоя Семенова музее парнеленӗ, вӗсене халӗ те тӑхӑнма пулать.

Кĕскетсе пичетленĕ.

Карина ПАВЛОВА.

Сăнÿкерчĕкĕсем: Иван ГРИГОРЬЕВ.

Тĕплĕнрех «Светлый путь» хаçатра вулăр.